شاپان مشکی سما
شاپان مشکی سما یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین انواع آستری است که در صنایع چوبی به کار برده می‌شود. در واقع، برای رنگ و آستر کردن چوب و تغییر رنگ آن به قهوه‌ای و مشکی و رنگ‌های نزدیک به آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به عنوان مثال، چوب روسی که کرم یا نخودی رنگ است، با استفاده از شاپان به رنگ‌های قهوه‌ای یا فندقی یا طیف‌های دیگر تغییر رنگ داده می‌شود. شاپان مشکی سما در صنعت چوب، پتینه کاری، لوازم سفالی، سرامیک، پلی استر و ورق طلا، همرنگ سازی چوب و نقاشی مبلمان یا درها و چهارچوب‌های چوبی و غیره استفاده می‌شود.
انواع شاپان
در واقع، شاپان همان قیر تسویه شده است و معمولا در دو رنگ مشکی و قهوه ای و به صورت قوطی های پلاستیکی یک کیلیویی در بازار یافت می‌شود. تشخیص شاپان مشکی و قهوه ای از روی رنگ ظاهری آن کار دشواری است از همین رو هنگام خرید باید به نوشته روی قوطی توجه کنید.
تنها تفاوت شاپان قهوه ای و مشکی این است که در شاپان قهوه ای با اضافه شدن رنگ اخرا، یک پرده قرمز رنگ به سطح کار می‌دهد.
تینر روغنی، نفت یا گازوئیل و حتی بنزین به عنوان حلال شاپان شناخته می‌شوند.
تینر روغنی، نفت و گازوئیل باعث افزایش زمان خشک شدن شاپان می‌شوند و باعث ایجاد یک لایه چرب روی رنگ آستری می‌شوند. بنزین برای قیر حلال مناسب تری است چراکه به دلیل خاصیت فراری و هواخشک بودن، سریع تر خشک می شود. همچنین چون چربی ندارد باعث خرابی سیلر و کیلر نمی‌شود.
آماده سازی و اجرای شاپان
استفاده از بنزین برای حل شاپان مقداری رنگ شاپان را روشن تر می‌کند. شاپان مشکی سما با بنزین، پس از اجرا روی چوب، یک رنگی قهوه ای تیره ایجاد می‌کند. نسبت شاپان به بنزین نسبت 1 به 1 است یعنی به ازای 1 کیلو شاپان یک لیتر بنزین اضافه کنید و به خوبی مخلوط کنید.
برای به دست آوردن رنگ روشن‌تر می توانید بنزین بیشتری به شاپان مشکی اضافه کنید.
ادغام شاپان قهوه ای با بنزین یک رنگ قهوه ای مایل به قرمز به شما می‌دهد که پس از اجرا روی چوب رنگ قهوه ای زنده‌تری خواهید داشت که تیرگی شاپان مشکی را ندارد.
برای اجرای شاپان، علاوه بر قلم مو که برای حلال بنزین بیان شد، می‌توان از پارچه تمیز و پیستوله نیز استفاده کرد، هرچند استفاده از پیستوله برای اجرای شاپان توصیه نمی‌شود.
شاپان آستری است که امکان تغییر رنگ چوب را فراهم می کند به همین خاطر نباید به عنوان رنگ نهایی درنظر گرفته شود. پس از اعمال شاپان با موادی مانند سیلر، کیلر و یا نیم پلی استر به سطح چوب قوام و جلا ببخشید.
